Typezetjes












(653) D00 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - de Haas,Jacobus Bernardus Weiss,Isidore
Match de Haas - Weiss, 27-11-1904


Een slagzet wordt ook wel genoemd naar een prominente dammer, niet omdat hij de uitvinder is maar omdat deze uitgevoerd wordt tijdens een bijzondere partij, in dit geval tijdens de match om de wereldtitel, in 1904 door Isidore Weiss gespeeld tegen Jack de Haas, de derde in een reeks van 10. Isidore prolongeerde zijn titel overigens. Ik heb niet gecontroleerd of dit de eerste keer is dat het zetje uitgevoerd is geworden, hoogstwaarschijnlijk niet.

Dit is de oervorm en ik veroorloof me maar weinig variaties op dit thema.



29...19-24 Zet de val klaar. 30.31-26?? 22x31 31.36x27 14-20 32.25x14 24-30 33.35x24 23-29 34.24x33 13-19 35.14x23 18x47 De oervorm

In dit geval werd schijf 35 naar 33 gebracht.
Een variatie die zeker is toegestaan is een witte schijf die al op zijn plaats staat op 33 heen en weer gooien, met 24-29 33x24 en 23-29 24x33, maar ook (en dit is minder bekend!!) 22-28 33x22 en 23-28 22x33 (Laatste voorgesteld door Piet Lauwen en geaccepteerd, zie boek Arie van der Stoep Alle Typeztjes) . Iemand die niets van dammen weet, behalve de spelregels zou dit met afgrijzen aanschouwen, het doel van dit heen en weer gooien is om stukken van jezelf die in de weg staan van het bord te laten verdwijnen. Als veld 23 ontruimd is kan via 13-19 14x23 hier een vijandelijk stuk op geplaatst worden waarna de slagrij 18x29x38 en evt verder geslagen worden.
Verder hoeft het witte stuk op 14 niet persé van 25 af te komen, hij kan ook al op zijn plaats staan.

Voor zetje van Weiss is dus nodig
1) Dat de tweede schijf van de slagrij (veld 33 in het laatste voorbeeld) er naartoe gebracht wordt of heen en weer gegooid
2) de eerste schijf van de slagrij naar achteren slaat (naar veld 23 volgens het voorbeeld)
3) De slagrij een knik maakt tussen het slaan van de eerste en tweede schijf (18x29x38)

Als deze kenmerken zich voordoen op een ander plaats van het bord mag dit m.i. zetje van Weiss heten.

Een legendarisch voorbeeld van Het Zetje Van Weiss op een andere plaats is ook weer een match om de wereldtitel, 17e match partij tussen Sijbrands en Andreiko, ik zal in ieder geval dit voorbeeld laten zien in een diagram. De allerbeste tuinen er dus in.

Indien op 1 van de 3 punten gezondigd wordt kan hooguit gesproken worden van een vals zetje van Weiss of een verwant aan het zetje van Weiss. Zo kunnen toch weer heel veel combinaties benoemd worden.

In Frankrijk heet dit Coup de l'Express, naar de Express trein, omdat de bedenker van de naam in het zetje een locomotief ziet, ik heb een paar keer zijn uitleg gelezen maar ik zie hier geen trein in.

0-2












(227) D01 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Zimmerman,J Balédent,George
Amiens, 11-09-1887


Niet te geloven, na 40-44?? maakt wit remise door een zetje!!

47.27-21! 16x27 48.31x13 9x18
Voorwaarde 1 voldaan. Weer een andere manier om de tweede schijf op de slagrij te plaatsen!

49.17-11 6x17 50.26-21 17x26 51.36-31 26x37 52.38-32 37x28 voorwaarde 2 is voldaan met met de knik 22x13 werd ook aan voorwaarde 3 voldaan, dus: Zetje van Weiss. 53.33x13 44x33
Een mooie remise combinatie
1-1












(580500) D011 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - Luteijn,Frits Mooser,Richard
NLD-chT Ereklasse, 04-01-2020


14-20??
Frits wikkelt af naar een gewonnen eindstand, maar het zou door een fout nog remise worden in een moeilijk maar gewonnen eindspel.

46...14-20 47.26-21 17x26 48.36-31 26x37 49.27-21 16x27 50.28-22 27x18 51.38-32 37x28 52.33x15 3-9 53.15-10 11-17 54.39-33 9-13 55.33-28?
[ 55.33-29 deze zet wordt als zekere winst gegeven 13-18 56.29-24 18-22 (56...18-23 57.10-5 zwart mag niet passen.) 57.10-5 Met langelijn eindspel winst ]
55...13-19 Zwart heeft nu doorbraakbraakmogelijkheden op de korte vleugel. Wit heeft nog wel voordeel, maar vermoedelijk zit winst er niet in.
1-1












(496439) D02 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - Tjon A Ong,Andrew Teer,Frank
NBR-ch, 24-10-2015


27-22??

Frank Teer wint met een schitterende variant van het zetje van Weiss tegen Andrew Tjon A Ong 35.27-22?? 12-18!! 36.22x33 7-12 37.16x7 20-24 38.29x20 25x14 39.34x25 14-20 40.25x14 13-19 41.14x23 18x49 42.7x18 49-27
0-2












(36669) D03 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Sijbrands,Ton Andreiko,Andris
Wch, 26-10-1973


17e partij in de match om de wereldtitel, Sijbrands met wit haalt uit.

35.38-33!! 29x38 36.28-23 19x28 37.27-22 28x17 Aan eerste voorwaarde is voldaan, de tweede schijf van de slagrij is naar zijn plaats gebracht. 38.37-32 38x27 Aan tweede voorwaarde is voldaan, de eerste schijf van de slagrij slaat naar zijn plaats via een terugruil. 39.31x2 Na het slaan van de tweede schijf heeft wit een knik gemaakt, waarmee aan de derde voorwaarde ook is voldaan.

Conclusie: Ondanks dat het vertrekpunt 31 niet gebruikelijk is voor het zetje van Weiss mag deze het predicaat: Zetje van Weiss hebben.
2-0












(580201) D031 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - Wilsens,John Berkers,Hans
NLD-chT 1e klasse C, 04-01-2020


38-33??

53.38-33?? 28-32!! 54.27x38 17-21 55.26x17 18-22 56.17x28 23x45
Zwart wint

Men merkt op dat dit de gespiegelde vorm is van de gebruikelijke vorm. Het zetje van Weiss is niet plaatsgebonden, maar in deze vorm komt hij al veel minder vaak voor. De gebruikelijke vorm is denk ik veruit de meest frequente vorm.
0-2












(1063) D04 Zetje van Weiss (een Valse vorm) - Weiss,Isidore Molimard,Alfred
FRA-ch, 25-02-1912


Zwart doet een remise combinatie met een vals zetje van Weiss.

Omdat aan voorwaarde 2 niet is voldaan, namelijk dat schijf 33 heen en weer gegooid wordt, of er naar toe gebracht, is dit een voorbeeld van een vals zetje van Weiss, uitgevoerd door Weiss.

43...25-30!! 44.34x14 13-19 45.14x23 18x38 46.39-33 38x29 47.40-34 29x40 48.45x34=
1-1












(1580) D05 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Springer,Benedictus Swart,J
Amsterdam-ch, 00-06-1920


13-19?? Springer (wit) wint

37...13-19?? 38.23x14 20x9 39.37-31!! 26x37 40.27-21 16x27 41.28-22 27x18 42.38-32 37x28 43.33x4
2-0












(2553) D06 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Damme,Arnold Lochtenberg,CJ
NLD-ch, 12-02-1927


21-26??

26...21-26?? 27.32-27!! 26x37 28.27-21 16x27 29.28-22 27x18 30.38-32 37x28 31.33x2
2-0












(3170) D07 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Keller,Reinier Cornelis de Boer,Jacob Jan
NLD-chT, 23-02-1930


18-23?? 29x18!! 13-19 slaat wit (Keller) toe met een zetje.

36...18-23?? 37.29x18!! 13-19 wie A zegt moet B zeggen. Zwart had waarschijnlijk alleen gekeken naar 18-12?? maar.... 38.18-13 9x18 De eerste voorwaarde is voldaan. 39.26-21 17x37 40.43-38 22x31 41.38-32 37x28 42.33x2
2-0












(4033) D08 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - van Dartelen,JW Ameling,P
HDC Haarlem oc, 13-09-1937


Wit begint en wint

36.37-31!! 26x37 37.27-21 16x27 38.28-22 27x18 39.38-32 37x28 40.33x4 De oervorm.
2-0












(4452) D09 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Raichenbach,Maurice Ghestem,Pierre
NN, 00-01-1938


In dit titanengevecht doet zwart 21-27?? annex 26-31 annex 23-29, wit wint.



42...21-27?? 43.31x22!! 26-31 44.37x26 23-29 45.34x23 19x37 46.26-21!! 16x18 47.38-32 37x28 48.33x4
2-0












(5267) D10 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Jernberg,Frederik Barend Feddema,N
Jozef Blankenaar - ODV, 18-10-1942


3-9??


37...3-9?? 38.30x19 13x24 39.28-22!! 27x18 40.37-31 26x37 41.38-32 37x28 42.33x4
2-0












(5413) D11 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Jernberg,Frederik Barend Lochtenberg,C
Jozef Blankenaar - Gezellig Samenzijn, 21-11-1943


Wit begint en wint

33.35-30!! 24x35 34.29-24 20x18 35.37-31 26x37 36.38-32 37x28 37.33x4
2-0












(6018) D12 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Drenth,Otto Verhoeven,Frits
NLD-ch qual Group B, 07-09-1946


39-33??

49.39-33?? 29x38 50.32x43 23-28!! 51.22x33 14-20 52.25x14 13-19 53.14x23 18x40
0-2












(6174) D13 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Roozenburg,Piet Springer,Benedictus
Zeskamp, 07-06-1946


Forcing Wit (Piet Roozenburg) tegen Benedictus Springer

34.34-30!! 3-8 2-8 komt op hetzelfde neer
[ 34...13-19 35.28-23 19x28 36.33x4 24x31 37.36x27 ]
35.30x19 13x24 36.29-23 18x29 37.28-23 29x18 38.37-31 26x37 39.38-32 37x28 40.33x4
2-0












(6670) D14 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Visser,C Keller,Reinier Cornelis
NN, 15-09-1948


Zwart (Keller) wint

29...1-6 of een ander tempozet 30.33x22 23-28!! 31.22x33 14-20 32.25x14 13-19 33.14x23 18x49
0-2












(9185) D15 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Debusschere,André Keller,Reinier Cornelis
BEL-NLD, 07-06-1954


Wit tuint er in tegen Keller en doet 27-21, waarschijnlijk dacht hij dat Keller 17-22 annex 11-17= van plan was, maar zwart had andere plannen



40.27-21 19-23!! 41.38x27 14-20 42.25x14 24-30 43.35x24 23-29 44.24x33 13-19 45.14x23 18x47
0-2












(9663) D16 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Bandstra,Menno de Jong,Douwe
DC Leeuwarden oc, 06-12-1955


Forcing wit met tenminste gunstig spel.

29.34-30! 20-25?? nodig is 24-29 met een zwak schijf op 29. 30.30x19 13x24 31.27-22 18x27 32.28-22 27x18 33.37-31 26x37 34.38-32 37x28 35.33x4
2-0












(10332) D17 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Kocken,Nicolaas Verboven,Frits
NBR-ch Juniors, 31-05-1956


13-18??

38...13-18?? 39.32-28!! 18x29 40.28-23 29x18 41.37-31 26x37 42.38-32 37x28 43.33x4
2-0












(11357) D18 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - de Jong,Wim Huisman,Wim
NLD-ch, 19-01-1957


30-25??

36.30-25?? 19-23!! 37.25x14 28-32 38.38x27 24-30 39.35x24 23-29 40.24x33 13-19 41.14x23 18x47
1-1












(14250) D19 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Rats,Alexander Epifanow,Walerij
URS-ch, 00-05-1960


32x11 16x27??

34.32x21 16x27?? 35.28-22!! 27x18 36.23-19 13x35 37.36-31 26x37 38.38-32 37x28 39.33x4
2-0












(16170) D20 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Ogorodnikov,Jurij Rats,Alexander
URS-chT, 00-09-1961


30-25?? (nodig was 43-39, dan had wit nog wat kunnen spartelen en hopen op een fout van zwart, nu is het uit.)

45.30-25?? 19-23!! 46.25x14 24-30 47.35x24 23-29 48.24x33 13-19 49.14x23 18x36
0-2












(19264) D21 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Slobodskoi,Lev Shchegolev,Viacheslav
URS-ch, 14-10-1963


Zwart begint en wint


38...26-31!! 39.37x26 27-32 40.38x27 23-29 41.24x33 14-20 42.25x14 13-19 43.14x23 18x47
1-1












(20156) D22 Zetje van Weiss (Coup de L'Express) - Kalsbeek,Frans van Wel,Adri
NOAD oc, 08-03-1965


Zwart drukt door met een forcing

37...24-30!! 38.35x24 19x39 39.49-43* 23-28 40.43x34 22-27 41.31x33 14-20 42.25x14 13-19 43.14x23 18x47
1-1












(22576) D23 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - Tsjerkaski,J Andreiko,Andris
URS-ch, 24-11-1965


Forcing Andreiko met zwart

43...24-29!! 44.33x24 19x30 Een mokerslag die meteen beslissend is.
Wat kan wit? 40-35 geeft doorbraak naar 40, 38-33 kan niet (23-28 etc.) naast het gespeelde 32-28 komt alleen het verschrikkelijke 32-27 (want 36-31 30-25 en na 38-33 x x 23-28) in aanmerking met positonele aderlating waar een speler als Andreiko wel raad mee weet, 23-29 bijvoorbeeld is al beslissend voor doorbraak aan korte vleugel,. 32-28 is dus het meest logisch en gespeeld. 45.32-28*
[ 45.32-27 23-29 46.34x23 18x29 47.40-35 29-34 48.35x24 34-40 ]
45...23x32 46.37x28 30-35 47.38-33* 35x44 48.39x50 25-30 49.34x25 14-20 50.25x14 13-19 51.14x23 18x49
0-2












(24734) D24 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - de Jong,Wim van der Sluis,Willem Frederik
NLD-ch, 04-03-1967


Forcing wit

41.25-20!! 14x25 42.32-28 11-17* 43.27-21! 16x27 44.37-32 26x37 45.32x23 22-27
[ 45...13-18 nog het beste 46.28x17 18x29 47.33x24 8-12* 48.17x8 3x12 groot voordeel wit ]
46.23-19 13x24 47.28-22 27x18 48.38-32 37x28 49.33x2
Alles sluit als een bus
2-0












(25006) D25 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - Ivens,Fred Jacobsen,Hans
RDG oc, 01-08-1967


Hans Jacobsen met wit voert het zetje van Weiss uit tegen Fred Ivens, maar wat hij niet weet is dat het een valstrik is.

32...14-20?? 33.15x33 23-28 34.32x14 21x32 35.38x27 13-19 36.14x23 18x49 37.40-35 49x21 38.42-38 21x30 39.35x24 Wit breekt door zwarts vleugel heen en zal de partij winnen.
2-0












(26498) D26 Zetje van Weiss (Coup de l'Express) - Gantvarg,Anatoli Bergsma,Pieter
NLD-URS, 06-07-1968


Zwart besluit tot een flankaanval ,met 22-27, maar is dat goed?

39...22-27?? 40.32x21 16x27 41.31x22 18x27 42.28-22!! 27x18* 43.26-21 17x26 44.36-31 26x37 45.24-19 13x24 46.38-32 37x28 47.33x2
2-0



All games on this page as PDN here

Generated with Turbo Dambase 5.0